22 things we think will happen in 2022 (Part 1)
(VOX) Dylan Matthews, Kelsey Piper, and Sigal Samuel – Jan 1, 2022, 7:00am EST
Link bài gốc: https://www.vox.com/future-perfect/22824620/predicting-midterms-covid-roe-wade-oscars-2022
Dự báo những điều khiến năm tới sẽ lại là một năm đầy biến động
Dự đoán các sự kiện trong tương lai là một việc khó, nhưng nó là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất mà một nhà báo có thể làm. Đặc biệt là nếu bạn làm việc ở mục “Future Perfect” (Tương lai Hoàn hảo).
Nhiệm vụ của chúng tôi là giải thích thế giới xung quanh ta cho các độc giả <reader>, và không thể làm điều đó mà không đoán trước <anticipate> thứ gì sẽ xảy ra tiếp theo. Liệu lạm phát có tiếp tục tăng ở Mĩ và châu Âu, hay sẽ chững lại <level off>? Liệu Tòa án Tối cao Hoa Kỳ có cho phép các bang cấm việc phá thai, bỏ quyền hợp pháp <legal access> ở các bang ủng hộ đảng Cộng Hòa <red state>? Liệu 212 triệu dân Brazil sẽ được lãnh đạo bởi một người theo chủ nghĩa dân túy cánh tả <left-wing populist>, hay một người chống tiêm chủng <anti-vaxxer> theo chủ nghĩa cực hữu <far-right>?
Tất cả những câu hỏi này đều quan trọng, và việc tự chuẩn bị cho những kết quả khả dĩ – và có thể phán đoán tốt về khả năng xảy ra của các kết quả cụ thể - là phần chính trong việc giải thích thế giới một cách chính xác. Và nếu các nhà hoạch định chính sách <policymaker> có thể tin tưởng vào những dự đoán chính xác về kết quả của một cuộc chiến tranh nước ngoài hay sự phù hợp <advisability> của một dự thảo ngân sách <budget proposal>, họ có thể đưa ra những quyết định chính sách tốt hơn nhiều.
Trở nên giỏi trong việc dự đoán cũng giống như các kỹ năng khác - bạn phải luyện tập. Nhà tâm lý học Philip Tetlock ở trường Đại học Pennsylvania nghiên cứu về dự báo, tổ chức các giải đấu để xác định các kỹ năng khiến một người giỏi hơn người khác trong việc dự đoán các sự việc trong tương lai. Ông ấy thấy rằng những kỹ năng quan trọng nhất để dự báo là tư duy số <numerical thinking>, cởi mở, cập nhật niềm tin dần dần <incrementally> và thường xuyên thay vì chỉ trong những thời điểm trọng đại hiếm hoi, và – được khuyến khích nhất – luyện tập. Có công mài sắt có ngày nên kim <practice makes perfect> đúng với việc đưa ra dự đoán, nhưng bạn cần luyện tập mọi lúc <all the time>, ghi lại những thành công, học từ những thất bại, và chọn lọc <refine> xem khả năng dự báo của bạn mạnh nhất ở đâu.
Vậy là trong năm thứ 3 liên tiếp <in a row>, Future Perfect (Tương Lai Hoàn hảo) sẽ cung cấp các dự đoán cho năm tới. Như lần trước, chúng tôi đưa ra <assign> xác suất <probability> trong khoảng từ 10% đến 95% cho mỗi sự kiện (Tetlock đã phát hiện ra rằng những người dự báo giỏi nhất nghĩ về xác suất hơn là dự đoán có/không đơn thuần). Một thứ gì đó có 80% cơ hội xảy ra không có nghĩa nó chắc chắn <definitely> sẽ xảy ra; mà có nghĩa là nếu ta đưa ra 5 dự đoán với độ tin cậy 80%, chúng ta đoán trước rằng có 4 dự đoán sẽ thành sự thật. (Kiểu suy nghĩ xác suất <probabilistic thinking> này có thể khiến mọi người mắc sai lầm <trip sb up>, theo Nate Silver.)
Bạn cũng có thể đọc những dự đoán năm 2021, năm 2020, và năm 2019 của chúng tôi. Chúng tôi không thay mặt cho <speak for> Vox, hay thậm chí là cho nhau, và chúng tôi hy vọng rằng nếu bạn không đồng tình, bạn sẽ đưa ra <weigh in> những dự đoán của riêng mình. Nếu bạn muốn thử sức <try your hand>, Metaculus là một trang web tốt để làm điều đó; công ty kế nhiệm <successor company> của Dự án “Good Judgment” (Phán đoán tốt) của Tetlock cũng tổ chức các cuộc thi.
Hoa Kỳ
Đảng Dân chủ sẽ mất đa số tại Hạ viện và Thượng viện (95%)
Những cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ <midterm elections> khá dễ đoán trước. Với những trường hợp ngoại lệ cực kì hiếm gặp, đảng cầm quyền mất ghế. Theo nhà khoa học chính trị Christopher Wlezien, dư luận <public opinion> dễ điều chỉnh: Công chúng bầu ra một đảng, rồi thấy rằng chính sách của nó hơi thiên quá về cánh tả hay cánh hữu so với ý muốn của họ, và bù lại bằng cách ủng hộ đảng khác trong cuộc bầu cử giữa kì.
Wlezien, cùng với Joseph Bafumi và Robert Erikson, cũng đã thấy rằng việc bỏ phiếu nhiều tháng trước thời điểm giữa nhiệm kì khiến kết quả cuối cùng có thể khá dễ dự đoán <predictive>. Khi viết bài viết này, Đảng Dân chủ bị tụt lại một chút trong cuộc thăm dò bầu cử tại Hạ viện, điều này cho thấy họ có thể sẽ mất phiếu bầu phổ thông cho Hạ viện vào tháng 11 sắp tới. Nhà phân tích dữ liệu David Shor đã nói với tôi rằng vào ngày 9/12/2021, cuộc thăm dò phiếu bầu chung cho thấy đảng Dân chủ mất phiếu phổ thông ở Hạ viện, 48% so với 52%. Chỉ chiếm đa số với cách biệt sít sao <razor-thin> ở cả hai viện, kết quả thăm dò như vậy gần như chắc chắn sẽ dẫn tới sự tiếp quản của Đảng Cộng hòa. – Dylan Matthews
Lạm phát trung bình sẽ dưới 3% (80%)
Định nghĩa “lạm phát” tôi đang sử dụng là tốc độ tăng trưởng hàng năm của chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE), không bao gồm thực phẩm và năng lượng. Chỉ số này, được gọi là “PCE cốt lõi”, là chỉ số được Cục Dự trữ Liên bang sử dụng. Do đó, nó là chỉ số phù hợp nhất đới với chính sách công <publicpolicy>. Tôi cũng xem xét cụ thể mức trung bình của ba quý đầu năm 2022, vì chúng tôi có kế hoạch đánh giá các dự đoán này vào tháng 12 năm 2022, khi chưa có số liệu của quý cuối cùng.
Khi nhu cầu cao và chuỗi cung ứng kém hiệu quả hơn dự kiến đã dẫn đến lạm phát cao <elevated> trong năm 2021, tôi nghĩ rằng vấn đề đó sẽ tự giải quyết <resolve> vào năm 2022. Fed và Văn phòng Ngân sách Quốc hội Hoa Kỳ dự đoán lạm phát PCE cốt lõi lần lượt là 2,7% và 2% vào năm 2022. Những người dự báo tư nhân chuyên nghiệp dự đoán nó sẽ giảm từ 2,5% trong quý 1 xuống còn 2,3% trong quý 3. Tất cả những điều này khiến tôi nghĩ rằng lạm phát sẽ giảm xuống dưới 3%, nằm trong khoảng thoải mái hơn nhiều so với năm 2021. —DM
Tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống dưới 4% vào tháng 11 (80%)
Tỷ lệ thất nghiệp hiện tại của Hoa Kỳ chỉ trên 4% một chút, vì vậy mọi người có thể nghĩ rằng rất dễ dàng để dự đoán tỷ lệ này sẽ giảm <dip> xuống dưới 4% vào năm tới. Nhưng tôi có một vài do dự <hesitation>, đặc biệt là biến thể vi-rút corona omicron đang lây lan và có vẻ ít nhất là tạm thời tàn phá <devastating>. Và nó có thể không phải là biến thể thay đổi cục diện <game-changing> cuối cùng.
Đại dịch đã gây ra những điều kỳ lạ <bizarre> đối với tình hình lao động việc làm của Hoa Kỳ, và việc dự đoán năm tới sẽ như thế nào đòi hỏi chúng ta phải dự đoán diễn biến <course> của đại dịch. Điều đó có nghĩa là mặc dù tôi rất lạc quan <optimistic> về tăng trưởng việc làm vào năm 2021, thật khó để chắc chắn về bất cứ điều gì. Nhưng nhìn chung <on the whole>, đối với tôi, có vẻ như chúng ta sex thấy ít nhất một mức độ phục hồi kinh tế vừa phải trong mùa hè và mùa thu tới, và đủ để tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống dưới 4% vào một thời điểm nào đó. —Kelsey Piper
Tòa án Tối cao sẽ lật ngược vụ Roe kiện Wade (65%)
Trong gần 50 năm, các nhà hoạt động chống phá thai <anti-abortion> đã tham gia <engage> vào một chiến dịch được tổ chức chặt chẽ để bổ nhiệm các thẩm phán sẵn sàng lật ngược vụ Roe kiện Wade và cho phép các bang ban hành <enact> lệnh cấm phá thai hoàn toàn. Ý kiến chuyên môn thường cho rằng các luật gia <jurist> bảo thủ <conservative> sẽ tìm cách thu hẹp, chứ không bãi bỏ <overrule>, Roe bằng cách dần dần cho phép nhiều hạn chế hơn mà không cấm hoàn toàn <outright ban>. Tôi cho rằng có sự nhầm lẫn. Mặc dù Chánh án <Chief Justice> John Roberts có thể đủ thực tế <pragmatic> để đưa ra lựa chọn đó, nhưng cảm nhận của tôi là năm người được bổ nhiệm <appointee> còn lại của Đảng Cộng hòa thực sự tin rằng Roe đã được quyết định sai và rất có thể tin rằng việc lật ngược nó sẽ là một phần đáng ngưỡng mọ trong di sản của họ.
Tòa án hiện đang cân nhắc <weigh> vụ Dobbs kiện Tổ chức Sức khỏe Phụ nữ Jackson, một vụ việc về lệnh cấm phá thai sau 15 tuần của Mississippi. Sau những tranh luận miệng, những quan sát viên tòa án <court observer> như đồng nghiệp Ian Millhiser của tôi tin chắc rằng tất cả những người có tư tưởng bảo thủ trừ Roberts đã sẵn sàng lật ngược Roe. FantasyScotus cũng dự đoán như vậy. Tôi nghe theo chuyên môn của họ và nghĩ rằng năm 2022 sẽ chứng kiến sự phân chia giữa các bang ủng hộ đảng Cộng hòa, nơi việc phá thai bị cấm hoàn toàn và các bang ủng hộ đảng Dân chủ <blue state>, nơi việc phá thai được bảo vệ và tài trợ hợp pháp. —DM
Source: Unsplash
Stephen Breyer sẽ nghỉ hưu tại Tòa án Tối cao (55%)
Vào tháng 9, Thẩm phán Tòa án Tối cao Stephen Breyer, thành viên cao tuổi và làm việc lâu năm nhất của Tòa án, đã xuất bản một cuốn sách cảnh báo chống lại việc “chính trị hóa” <politicize> Tòa án. Đối với tôi, điều này thật vô lý <absurd>: Tòa án đã, đang, và sẽ luôn là một thể chế chính trị <political institution>. Thật vậy <indeed>, việc đồng nghiệp của ông, Ruth Bader Ginsburg, cố tình quên đi những lo ngại về chính trị đảng phái <partisan> có thể sẽ sớm khiến Roe bị lật ngược và phá hoại <undermine> một trong những di sản lớn nhất của bà. Một phần là phản ứng trước sai lầm to lớn <colossal> của Ginsburg, tôi dự đoán Breyer sẽ nghỉ hưu trước giữa kỳ năm 2022 khi phải oằn mình chịu đựng <buckle> áp lực của dư luận. Nếu đảng Dân chủ không tiếp quản Thượng viện, Tổng thống Biden không thể thay thế Breyer bằng một luật gia có cùng chí hướng <like-minded>. Breyer không phải là một kẻ ngốc - ông ấy biết đây là động lực, và mặc dù có thể chống lại ông khi bị coi là phản ứng với những lo ngại chính trị, tôi nghĩ cuối cùng <ultimately> ông ấy sẽ để Biden chọn người kế nhiệm <successor> cho mình. —DM
Thế giới
Emmanuel Macron sẽ tái đắc cử <be reelected> tổng thống Pháp (65%)
Ba năm trước, khi tỷ lệ ủng hộ của công chúng đối với Emmanuel Macron giảm xuống dưới 25%, có vẻ hợp lý <plausible> rằng ông sẽ từ chối tái tranh cử (giống như người tiền nhiệm không được lòng dân chúng François Hollande) hoặc thất bại trước nhà lãnh đạo cực hữu Marine Le Pen. Nhưng Macron đã thắng thế <gain ground> sau năm 2020, bất chấp sự “hỗn loạn” <chaotic> trong việc xử lý Covid-19, bao gồm các nỗ lực lặp đi lặp lại để "mở cửa lại" mà thường theo sau là một đợt cách ly cộng đồng mới khi việc mở cửa lại chắc chắn dẫn đến gia tăng ca nhiễm.
Macron cũng được hưởng lợi từ <benefit from> chia rẽ của phái cực hữu, khi người mới <newcomer> Éric Zemmour đào sâu vào <dig into> cơ sở của Le Pen. Kịch bản <scenario> tốt nhất cho Macron là Zemmour và Le Pen tiếp tục tấn công dữ dội <viciously> lẫn nhau, khiến ai chiếm ưu thế <prevail> cũng ở thế yếu trong cuộc cạnh tranh với Macron ở vòng hai của cuộc bầu cử. Nếu ông thua, tôi đoán là do ứng cử viên chính <mainstream> của đảng trung hữu <center-right> Valérie Pécresse đã vượt qua Zemmour và Le Pen và lọt vào vòng đầu phiếu <runoff>, nơi bà có lợi thế hơn <stand a better shot> các nhà lãnh đạo cực hữu. —DM
Jair Bolsorano sẽ tái đắc cử tổng thống Brazil (55%)
Nếu bạn tham khảo <consult> các cuộc thăm dò dư luận <opinion poll>, bạn sẽ thấy rằng - Bolsonaro - Tổng thống đương nhiệm của Brazil, người theo phe cánh hữu cực đoan chống tiêm chủng và là người ủng hộ Biệt đội tử thần – đang đứng sau cựu tổng thống cánh tả Luiz Inácio Lula da Silva khá nhiều. Và tôi nghĩ Lula chắc chắn có thể sẽ thắng thế.
Nhưng tôi vẫn cho Bolsonaro lợi thế <the edge> vì ba lý do: 1) ở Brazil nói riêng và Nam Mỹ hiện đại nói chung, những người đương nhiệm <incumbent> rất thường xuyên tái đắc cử; 2) trong hai năm 2010 và 2018, đảng mà liên tục dẫn đầu trong nhiều tháng ở các cuộc thăm dò trong mùa chuẩn bị bầu cử thì cuối cùng <wind up> lại đánh mất ưu thế <drop ground> nhanh chóng và thua cuộc trong cuộc bầu cử; và 3) Lula đã bị loại khỏi <knock out of> cuộc đua năm 2018 vì các cáo buộc tham nhũng <corruption> bị lật tẩy <overturn> khi đó, và dù có lẽ không đủ thời gian để kết tội <convict> ông về các tội danh mới trước cuộc bầu cử năm 2022, tôi nghĩ rằng có thể Bolsonaro và các đồng minh sẽ thành công trong việc đẩy Lula ra khỏi cuộc đua. —DM
Bongbong Marcos đắc cử tổng thống Philippines (55%)
Ít nhất có thể nói, cuộc chạy đua <runup> tới cuộc bầu cử tổng thống Philippines năm 2022 đang rất hỗn loạn. Sara Duterte, con gái của Tổng thống đương nhiệm Rodrigo Duterte, được nhiều người cho là sẽ tranh cử nhưng thay vào đó đã chọn <opt> tranh chức phó tổng thống. Duterte sau đó đã ủng hộ trợ lý <aide> lâu năm Bong Go, nhưng Go kể từ đó đã rút lui. Và ông Duterte có vẻ không hài lòng <displease> với Bongbong Marcos, con trai của cựu độc tài Ferdinand Marcos, mặc dù Marcos là đối tác tranh cử <running mate> của con gái ông Duterte. Cùng với những thứ khác, Duterte đã bắt đầu tung tin đồn <spread rumor> rằng Marcos sử dụng cocaine.
Điều đó nói lên rằng, Sara Duterte là một đồng minh đắc lực của Marcos, cũng như hiện tượng hoài cổ chuyên quyền <autocratic nostalgia> có phần <somewhat> đáng ngạc nhiên. Keiji Fujimori, con gái của nhà cựu độc tài Peru, đã gần giành được chức tổng thống ở đó nhiều lần, và ứng cử viên cánh hữu trong cuộc bầu cử tổng thống Chile năm nay là con cháu <scion> của một gia đình liên minh chặt chẽ với nhà độc tài quá cố Augusto Pinochet. Một sự lãng mạn hóa <romanticization> tương tự về quá khứ chuyên quyền có thể giúp Marcos giành chiến thắng.
Marcos dường như dẫn trước thị trưởng Manila Isko Moreno và võ sĩ quyền anh Manny Pacquiao trong cuộc bỏ phiếu (phải thừa nhận là thưa thớt) của cuộc đua, và tôi nghĩ rằng cha của ông và việc xây dựng liên minh khôn ngoan <canny> sẽ giúp ông đắc cử tổng thống. —DM
Phiến quân <rebels> sẽ không chiếm được thủ đô Addis Ababa của Ethiopia (55%)
Hai năm sau khi thủ tướng của Ethiopia Abiy Ahmed đoạt giải Nobel Hòa bình, ông đã thua trong một cuộc nội chiến <civil war> tàn khốc <brutal>. Từ năm 1991 đến năm 2018, Ethiopia được cai trị bởi một liên minh xoay quanh Mặt trận Giải phóng Nhân dân Tigray <Tigray People’s Liberation Front>. Đúng như tên gọi của nó, TPLF có trụ sở tại vùng Tigray ở phía bắc của đất nước, và trong quá trình cai trị nó đã đàn áp <repress> dân tộc Amhara và Oromo. Sự bất mãn/bất bình <discontent> ngày càng tăng dẫn đến việc chính trị gia người Oromo là Abiy lên nắm quyền <come to power>. Sau một vài năm yên bình, trong thời gian Abiy hàn gắn mối quan hệ với nước láng giềng Eritrea, xung đột giữa Abiy và TPLF trở nên bạo lực, với việc chính phủ quốc gia gửi quân đội đến Tigray và ném bom <bomb> xuống thủ đô. Ít nhất phải nói rằng hậu quả nhân đạo <humanitarian consequences> là rất tàn bạo.
Quyết định của Abiy trong việc thanh trừng <purge> người Tigray ra khỏi quân đội quốc gia (một nửa số sĩ quan là người Tigray) đã làm suy yếu vị trí của ông và giúp chuẩn bị cho sự trở lại của TPLF. Giờ đây, TPLF không chỉ đẩy lùi quân đội quốc gia ra khỏi Tigray mà còn liên minh với một nhóm phiến quân Oromo hùng mạnh.
Tiết lộ <Disclosure>: Khi tôi viết dự thảo bài báo ban đầu vào đầu tháng 12, tôi đã dự đoán rằng TPLF sẽ chiếm được thủ đô Addis Ababa, có vẻ như là vào khoảng thời gian đó. Nhưng kể từ đó, quân đội quốc gia đã giành lại lợi thế và TPLF đã rút khỏi các khu vực lân cận quan trọng về mặt chiến lược. Vì vậy, tôi đã đảo ngược dự đoán của mình, mặc dù <albeit> vẫn còn khá không chắc chắn. —DM
Trung Quốc sẽ không mở cửa lại biên giới trong nửa đầu năm 2022 (80%)
Trung Quốc đã và đang có ý định <be intent on> duy trì chính sách zero Covid, ngay cả khi chính phủ các quốc gia khác đã từ bỏ <abandon> chiến lược đó. Khi một người xét nghiệm dương tính ở Trung quốc, nó có thể khiến <trigger> hàng chục nghìn người bị cách ly. Quốc gia này chỉ thị <mandate> cách ly đối với cả những trường hợp tiếp xúc từ xa với ca nhiễm. Và chính phủ độc tài <authoritarian government> này đã tự ràng buộc <tie up> uy tín <prestige> của mình với khả năng chiến thắng virus.
Không có dấu hiệu nào cho thấy cách tiếp cận của Trung Quốc sẽ thay đổi trong những tháng tới. Trên thực tế, khi một trong những nhà khoa học hàng đầu của Trung Quốc đã đề nghị nới lỏng chính sách zero-Covid vào năm 2022, ông đã bị chế giễu <be ridiculed>. Về mặt kinh tế, Trung Quốc có thể đủ khả năng để đóng cửa biên giới của mình; xuất khẩu và đầu tư nước ngoài <foreign investment> đang hoạt động tốt. Và về mặt chính trị, đóng cửa thực sự có lợi cho Trung Quốc <in China’s interest>: Với Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh sắp diễn ra vào tháng Hai, và tiếp theo là Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc và sau đó là Đại hội Đảng, chính phủ có thể không muốn cho những người nước ngoài vào, những người có thể chỉ trích <critique> các chính sách của Trung quốc, đặc biệt là việc vi phạm nhân quyền <human rights abuse>.
Vì vậy, tôi dự đoán rằng Trung Quốc sẽ không mở lại biên giới trong nửa đầu năm nay. Cụ thể, ý tôi là Trung Quốc sẽ không cho phép người nước ngoài nhập cảnh vì những mục đích không cần thiết <nonessential> như du lịch. —Sigal Samuel
GDP của Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng trưởng trong 3 quý đầu năm (95%)
Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới, năm cuối cùng mà GDP của Trung Quốc giảm là năm 1976, khi Mao Trạch Đông qua đời và Tứ Nhân Bang <Gang of Four> bị phế truất <depose>. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và đại dịch năm 2020 (bắt nguồn từ Trung Quốc) không thể ngăn nền kinh tế của đất nước này phát triển. Do đó, tôi rất tin tưởng rằng GDP của Trung Quốc trong ba quý đầu năm 2022 (những quý mà chúng tôi xem xét cho dự đoán này) sẽ tăng. —DM
Comments